Türk şiirine çok sayıda değerli eser kazandıran şair Tevfik Fikret’in vefatının üzerinden 110 yıl geçti.
Tam ismi Mehmet Tevfik Fikret olan şair, 26 Aralık 1867’de, Hariciye Kaleminde memurluk ve çeşitli vilayetlerde mutasarrıflık yapan Çankırılı Hüseyin Efendi ile ailesi sonradan Müslüman olan Sakız Adası Rumlarından Hatice Refia Hanım’ın oğlu olarak İstanbul Aksaray’da dünyaya geldi.
Refia Hanım 1879’da gittiği hacdan dönüş yolunda kolera salgını yüzünden vefat edince, Tevfik Fikret şimdi 12 yaşındayken öksüz kaldı.
Fikret, babası Hüseyin Efendi, Arabistan’a sürgüne gönderilince, kız kardeşi Sıdıka ile anneannesinin yanında kalmaya başladı.
Eğitimine Mahmudiye Rüştiyesinde başlayan Fikret, Galatasaray Lisesine (Mekteb-i Sultani) devam ederek, Recaizade Mahmut Ekrem ve Muallim Naci’den dersler aldı.
İlk şiiri Tercüman-ı Hakikatte yayımlandı
Lise birinci sınıftayken, Nazmi mahlasıyla gazel stilinde yazdığı birinci şiiri, hocası Muallim Fevzi sayesinde Tercüman-ı Hakikatte (1884-1885) yayımlanan şair, 1888’de liseyi birincilikle bitirdi.
Çeşitli misyonlarda memurluk yaptığı sırada kuzeni Nazime Hanım’la 1890’da dünya meskenine girdi. Fikret çiftinin Haluk ismini verdiği ve Haluk’un Vedaı yapıtına ilham olan oğulları, 1895’te dünyaya geldi.
Ticaret Mekteb-i Alisinde çizgi ve Fransızca dersleri vererek, 1891’de “Mirsad” mecmuasının açtığı şiir müsabakasında birincilik kazanınca edebiyat etraflarında ismini duyurmaya başlayan Fikret, 1892’de Galatasaray Lisesine Türkçe öğretmeni olarak atandı.
Tevfik Fikret, 1894’te “Malumat” mecmuasını çıkaranlar ortasında yer aldı. Yaşadığı devirde hükümetin memur maaşlarında kesinti yapmasını protesto için misyonundan ayrılan Fikret, 1896’da Servet-i Fünun Mecmuasının Yazı İşleri Müdürlüğüne getirildi.
Dergi onun devrinde Edebiyat-ı Cedide’nin yayın organı kimliği kazandı. Tıpkı yıl Türkçe öğretmeni olarak Robert Kolejine girdi. Aydınlar üzerinde süren ağır baskılar nedeniyle birkaç defa gözaltına alınan şair, bir müddet sonra mecmuadaki misyonundan ayrıldı.
Eşi ve oğluyla Aşiyan’a yerleşti
Robert Kolejinin yanında, 1906’da konut yaptırıp “Aşiyan” ismini veren Fikret, eşi ve oğlu Haluk’la buraya yerleşti.
Fikret, 1908’de 2. Meşrutiyet’in ateşli savunucularından biri oldu, Hüseyin Kazım Kadri ve Hüseyin Cahit Yalçın ile “Tanin” gazetesini kurdu. Gazete İttihat ve Terakki’nin yayın organı haline getirilmek istenince, Fikret karşı çıkarak Tanin’den ayrıldı.
Şair Fikret, Galatasaray Lisesi Müdürlüğü yaparken, 31 Mart olaylarını protesto için misyonundan ayrıldı lakin öğrencileri ve Maarif Nazırı Nail Bey’in ısrarlarıyla vazifesine geri döndü.
Fikret, daha sonra yeni Maarif Nazırı Emrullah Efendi ile anlaşamayınca bir daha dönmemek üzere misyonunu bıraktı. İttihat ve Terakki iktidarına da karşı çıkan Fikret, Aşiyan’daki konutuna çekildi.
Şeker hastalığına yakalanan Tevfik Fikret, kolundan olduğu bir ameliyatın akabinde 48 yaşında 19 Ağustos 1915’te hayatını yitirdi ve Eyüpsultan’daki aile mezarlığına defnedildi.
Türk şiirine yeni ufuklar aralayan şairin mezarı daha sonra Aşiyan’daki müze meskenine taşındı.
Tevfik Fikret’in kimi yapıtları şöyle:
“Rübab-ı Şikeste, Tarih-i Kadim, Haluk’un Defteri, Rübab’ın Karşılığı, Şermin, Hasta Çocuk, Sis, Millet Müziği, Doksan Beşe Yanlışsız, Han-ı Yağma, Balıkçılar, Haluk’un Çocukluğu, Rübab-ı Cevab, Bir İçim Su, Verin Zavallılara, Ferda, Yeşil Yurt, İnanmak Muhtaçlığı.”
About The Author
More Stories
Trakya İçin Şiddetli Yağış Uyarısı; Edirne’de Sağanak Tesirli Oldu
Trakya’da Şiddetli Yağış Uyarısı ve Edirne’de Sağanak Tesirli
20. Altın Muvaffakiyet Ödülleri’nde Av. Bedia Teymur ‘Yılın En Güzel Genel Yayın Yönetmeni’ Seçildi